«Το λευκό είναι στο μυαλό μου συνυφασμένο με το χιόνι. Μου αρέσει πολύ το χιόνι και έτσι το λευκό είναι το αγαπημένο μου χρώμα».
«Το λευκό θα το ξεχωρίσω. Μπορεί να το μπερδέψω με το κίτρινο κάποιες φορές… Συναισθηματικά λοιπόν, το λευκό με ηρεμεί και με ευχαριστεί».
«Το λευκό μου θυμίζει χαρτί. Χαρτί τετραδίου συγκεκριμένα. Τα χαρτιά που γράφουμε braille στη μηχανή, είναι πια λευκά».
«Το μπλε το βλέπω. Είναι το αγαπημένο μου χρώμα».
«Οι πρώτες λέξεις που μου έρχονται στο μυαλό ακούγοντας “μπλε” είναι θάλασσα και ουρανός».
«Ο ουρανός είναι μπλε έτσι όπως το έχω στη σκέψη μου και σύμφωνα πάντα με όσα έχω ακούσει και διαβάσει».
Απαντήσεις τις οποίες έδωσαν άτομα με ζητήματα οπτικής αναπηρίας, όταν ρωτήθηκαν πώς βιώνουν, πώς φαντάζονται δώδεκα διαφορετικά χρώματα, έγιναν πίνακες με κείμενα γραμμένα στον κώδικα braille και συνθέτουν την εικαστική εγκατάσταση (installation) του Δημήτρη Καπετάνου, που φιλοξενείται στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, στην αίθουσα Allatini – Dassault.
Το έργο, που παρουσιάζεται στην έκθεση «Braille», που διοργανώνουν το Γενικό Προξενείο της Γαλλίας και το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη του Κέντρου Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών, της γκαλερί Lola Nikolaou Art Gallery και της πλατφόρμας προβολής Ελλήνων καλλιτεχνών Mataroa δίνει τη δυνατότητα σε άτομα που γνωρίζουν το αλφάβητο αφής να μπορούν να καταλάβουν το περιεχόμενο του κάθε πίνακα και να λειτουργήσουν ως ξεναγοί.
Από την άλλη, όσοι δεν μπορούν να κατανοήσουν τα κείμενα στη γραφή braille μπαίνουν για λίγο στη θέση όλων των ατόμων για τα οποία δεν προβλέπεται κάποιος τρόπος επικοινωνίας με εικαστικά έργα. Μία άτυπη performance συντελείται στον χώρο, με τη βοήθεια κατάλληλης διαγράμμισης όδευσης τυφλών στο πάτωμα.
Στην έκθεση παρουσιάζεται επίσης μία μπάλα για ανθρώπους με οπτική αναπηρία, έργο του αδελφού του Δημήτρη Καπετάνου, Αλέξανδρου Καπετάνου φτιαγμένη από πλαστικό, μη ανακυκλώσιμο υλικό, από ασπροκόκκινη απαγορευτική ταινία της τροχαίας για οριοθέτηση ή αποκλεισμό χώρων.
«Τα έργα που παρουσιάζονται μας καλούν να ανακαλύψουμε, να προβληματιστούμε και να αμφισβητήσουμε τις προκαθορισμένες αντιλήψεις μας. Αντιστρέφοντας την εμπειρία της όρασης, εξερευνώντας την εμπειρία εκείνων που δεν βλέπουν, οδηγούμαστε να επανεξετάσουμε τον δικό μας τρόπο αντίληψης του κόσμου γύρω μας» υπογράμμισε ο γενικός πρόξενος της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη Ζαν-Λικ Λαβό εγκαινιάζοντας χθες την έκθεση.
Σε αυτόν τον χώρο, όσοι δεν ξέρουν να διαβάζουν το αλφάβητο braille μπορούν να νιώσουν έστω και για μία στιγμή την εμπειρία των τυφλών, εκείνων που εξερευνούν τον κόσμο μέσω της αφής, του ήχου, της διαίσθησης, είπε ο κ. Λικ-Λαβό σημειώνοντας ότι η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος που διοργανώνεται από το Γενικό Προξενείο της Γαλλίας και το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης και είναι αφιερωμένο στους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού του 2024.
Αναφερόμενος στο έργο του Αλέξανδρου Καπετάνου, είπε ότι δημιούργησε την αναπαράσταση μίας ειδικής μπάλας ποδοσφαίρου τυφλών, την οποία οι επισκέπτες της έκθεσης μπορούν να αγγίξουν και να ακούσουν τα κουδουνάκια που έχει μέσα, τα οποία επιτρέπουν στους αθλητές με προβλήματα όρασης να την ακολουθούν. «Το ποδόσφαιρο τυφλών έκανε την πρώτη του εμφάνιση στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004. Είκοσι χρόνια μετά, στο Παρίσι, θα διεξαχθεί κάτω από τον Πύργο του Άιφελ» επισήμανε ο γενικός πρόξενος της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη.
«Το έργο ξεκίνησε το 2022, άτυπα από το 2019 όταν έκανα μαθήματα του κώδικα “braille”, στο Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών» τόνισε ο Δημήτρης Καπετάνος υπογραμμίζοντας ότι θέλησε να αξιοποιήσει το στοιχείο της γραφής και να το μετατρέψει σε ένα εικαστικό έργο με κοινωνικό μήνυμα.
Στην έκθεση, εξήγησε, παρουσιάζονται οι πίνακες με τα κείμενα των απαντήσεων των συνεντευξιαζόμενων, ενός ατόμου με μειωμένη όραση, ενός που αναγνωρίζει φως και σκιά και ενός εκ γενετής τυφλού, καθώς και πινακίδες με τα χρώματα, αποτυπωμένα, όπως τα περιέγραψαν.
Ο καλλιτέχνης επισήμανε ότι με τη διαγράμμιση σε κίτρινο χρώμα στο δάπεδο ήθελε να στείλει μήνυμα συμπερίληψης.
«Μπορεί να περπατάμε πάνω σε τέτοιες διαγραμμίσεις στα πεζοδρόμια και να μην καταλαβαίνουμε πώς μπορεί να λειτουργούν ή να περνάμε και να μην επιδεικνύουμε σεβασμό. Όταν παρουσιάζονται έργα σε χώρους τέχνης συνήθως δεν υπάρχει το κατάλληλο πλαίσιο για να προωθηθούν σε άτομα με αναπηρία» τόνισε ο Δημήτρης Καπετάνου.
«Για εμάς, τα άτομα με οπιτική αναπηρία, η έκθεση έχει πολύ μεγάλη σημασία επειδή βάζει τον κόσμο που έχει φυσιολογική όραση να μπαίνει στη διαδικασία, στην οποία ερχόμαστε εμείς καθημερινά, να είμαστε μπροστά σε πίνακες, εικόνες, χαρακτηριστικά και να μην μπορούμε να λάβουμε την πληροφορία κατευθείαν» υπογράμμισε ο Γιώργος Καρβελάς, προϊστάμενος του Κέντρου Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών στη Θεσσαλονίκη.
Στον χώρο της έκθεσης υπάρχουν απομαγνητοφωνημένα τα κείμενα της συνέντευξης, ώστε οι επισκέπτες μετά την περιήγηση και τον αιφνιδιασμό να μπορούν να ενημερωθούν για τις απαντήσεις των συνεντευξιαζόμενων.
Ο Δημήτρης Καπετάνος είναι απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών A.Π.Θ., αριστούχος απόφοιτος του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών Α.Π.Θ. Το έργο του «braille» απέσπασε το 1ο Βραβείο Mataroa στην 6η Art Thessaloniki τον Νοέμβριο του 2022.
Η έκθεση στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης θα διαρκέσει έως τις 14 Μαρτίου 2024.
Ωράριο λειτουργίας:
Τρίτη έως Παρασκευή 18:00 – 21:00 μ.μ.
Σάββατο 11:00 – 16:00 μ.μ. (Εκτός Σαββάτου 24/2).
Δευτέρα: Κλειστά
Είσοδος ελεύθερη
Κατερίνα Γιαννίκη
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ ΜΠΕ
